Yatırım Teşvik Sisteminin Amacı
- Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,
- Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,
- En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,
- Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
- Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
- Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi.
Yatırım Teşvik Sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır:
- Genel Teşvik Uygulamaları
- Bölgesel Teşvik Uygulamaları
- Öncelikli Yatırımların Teşviki
- Stratejik Yatırımların Teşviki
Bu uygulamalar kapsamında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Genel Teşvik Uygulamaları
Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları
Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiş olup, bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır.
Öncelikli Yatırımların Teşviki
Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.
Stratejik Yatırımların Teşviki
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi nedir?
Yatırım teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir.
Kimler Yatırım Teşvik Belgesi alabilir?
- Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları,
- Kamu kurum ve kuruluşları,
- Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Dernekler ve vakıflar,
- Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri
Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için nereye müracaat edebilirim?
Yatırım Teşvik Belgesi ile ilgili her türlü iş ve işlem için E-TUYS aracılığıyla Bakanlığa müracaat edilir.
Yatırım teşviklerinden nasıl faydalanabilirim?
Teşvik Kararı ile belirlenen yatırım teşviklerinden faydalanabilmek için desteklenebilir konularda ve sabit yatırım tutarlarında yatırım yapılması ve yapılacak bu yatırım için Bakanlığımızca düzenlenmiş/onaylanmış yatırım teşvik belgesine sahip olunması gerekmektedir. Yatırım teşvik belgesi düzenlenmemiş yatırımların teşvik tedbirlerinden faydalanması mümkün bulunmamaktadır.
Mevcut tesisim için teşviklerden faydalanabilir miyim?
Daha önce yapılmış yatırımlar için veya mevcut istihdam için yatırım teşviklerinden faydalanılamaz. Mevcut tesise ilave yatırım yapılacak olması ve bu yatırım için yatırım teşvik belgesi alınması halinde yatırım teşviklerinden faydalanılabilir.
Hangi yatırımlar Stratejik Yatırımların Teşviki Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir?
Stratejik yatırımlar, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücümüzü artırma potansiyeline sahip stratejik önemi haiz yatırımlardır. Stratejik yatırım konularının belirlenmesine yönelik farklı bir yaklaşım geliştirilmiş olup, yatırım konusu liste yerine uygulama amacı doğrultusunda kriterler belirlenmiş ve bu kriterlerin tamamını sağlayan yatırım konuları stratejik yatırım olarak kabul edilmiştir.
Stratejik Yatırımlar için belirlenen kriterler nelerdir?
Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilir.
- Asgari sabit yatırım tutarının elli milyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dâhil).
- Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.
- Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde kırk olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmaz).
- Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının elli milyon ABD Dolarının üzerinde olması(yurtiçinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda bu şart aranmaz).
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlar da Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde “Stratejik Yatırım” kapsamında değerlendirilebilmektedir. Bu kapsamdaki stratejik yatırımlara ilişkin kriterler ise program kapsamında belirlenmektedir.
Hizmetler sektörüne yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilebilir mi?
Hizmetler sektörüne yönelik yatırımlar, stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında değerlendirilmemektedir.
Sabit yatırım tutarı hangi harcama kalemlerinden oluşur? Sabit yatırım tutarı için belirlenmiş asgari bir tutar var mıdır?
Sabit yatırım tutarı arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım (yardımcı makine ve teçhizatlar, ithalat ve gümrükleme giderleri, taşıma, sigorta ve montaj giderleri, etüt ve proje giderleri vb.) harcaması kalemlerinden oluşmaktadır.
Asgari sabit yatırım tutarı, teşvik uygulamalarına ve bölgelere göre farklılık göstermektedir:
Yatırım kapsamında taşıt araçları teşvik edilmekte midir?
Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar, trafiğe çıkamayacak nitelikte olup apron veya limanda kullanılan araçlar ve madencilik ve hazır beton yatırımlarında kullanılan araçlar ile Kararın 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen araçlar hariç) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında değerlendirilmemektedir.
Gümrük Vergisi Muafiyeti desteğinin uygulanmasına yönelik istisnalar var mıdır?
Teşvik belgesi kapsamında otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), mobilya, motorbot, kamyon (off-road truck tipi karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santrali, forklift ve beton pompası ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir.